Ένα από τα χαρακτηριστικά του τοπίου της ποιμενικής ζωής της Κρήτης είναι οι μελωδίες από τα κουδούνια των κοπαδιών των αμνοεριφίων. Τα κουδούνια είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των κτηνοτρόφων. Με τον ήχο από τα κουδούνια των ζώων του ο τσομπάνης αντιλαμβάνεται αν το ζώο βόσκει, αν πίνει νερό, αν υπάρχει κίνδυνος, αν τρέχει να ξεφύγει από κάτι ή αν υπάρχει πανικός, γιατί όλα αυτά μεταφράζονται σε ευκολοδιάβαστες παρτιτούρες μουσικής για εκείνους που κατέχουν τη συμπεριφορά του ποιμνίου. Με τα κουδούνια μπορεί να εντοπισθούν τυχόν χαμένα μικρά ζώα, αλλά και μ' αυτά μπορεί να εντοπίζονται τα ζώα μεταξύ τους. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι κάπροι, ή οι αρχηγοί φέρουν τα μεγαλύτερα κουδούνια για να εντοπίζονται καλύτερα και να οδηγούν ηχητικά το κοπάδι.
Στην Κρήτη υπήρχε μέχρι πρόσφατα το συνήθειο των ζωοκλοπών. Υπήρχαν πολλοί λόγοι για να κλέψει κανείς. Τα παλιά χρόνια έκλεβαν οι φτωχοί από τα μεγάλα κοπάδια για να επιβιώσουν, λόγος που στις ημέρες μας έχει εκλείψει. Κατά δεύτερο λόγο, υπήρχαν οι γρουσούζηδες, που κλέβαν απλώς για να ενοχλήσουν τον κόσμο. Υπήρχαν αυτοί που έκλεβαν από εκδίκηση. Tέλος, κάποιοι κλέβαν πρόβατα για να δείξουν τη δύναμή τους και το κύρος τους απέναντι στους άλλους. Σ' όλες τις περιπτώσεις, κατά την διάρκεια της κλοπής, οι ζωοκλέφτες έβαζαν μέσα στα κουδούνια μαλλιά για να τα σιγήσουν και να μη γίνουν αντιληπτοί.
Στην Κρήτη, στους Άνω Ασίτες, παρακολουθήσαμε την παραγωγή χειροποίητων κουδουνιών σε ένα από τα λίγα εργαστήρια που έχουν μείνει στην Ελλάδα, στο εργαστήρι του Μηνά Μηλλιαράκη.
«Τα κουδούνια που κυκλοφορούν στην αγορά έρχονται από την Κίνα, είναι φτηνά κουδούνια, βγαλμένα από καλούπι, κι έτσι έχουν όλα τον ίδιο ήχο. Γιατί ο ήχος εξαρτάται από το σχήμα του κουδουνιού, που όταν είναι χειροποίητο, αποκλείεται να μοιάσει ο ήχος του ενός κουδουνιού με το άλλο. Η διαδικασία παραγωγής ξεκινά από την παραλαβή των φύλλων σιδήρου που τα κόβεις στο σχήμα που αντιστοιχεί στο κάθε μέγεθος. Πάνω στο αμόνι και σε κοίλο καλούπι διαμορφώνεις σφυρηλατώντας το κουδούνι. Περνάς τη διχάλα απ' όπου κρεμιέται το κουδούνι και το λασπώνεις με μπρούτζο και με χαλκό. Τα ρίχνεις σε θερμοκρασία 1000 βαθμών οπόταν γανώνεται το κουδούνι. Περνιέται μετά το σήμαντρο που γίνεται εν θερμώ από μια πρόκα 20 πόντων. Κατόπιν καθαρίζονται και είναι έτοιμα για τις μουσικές τους διαδρομές».
