Έχουν ακουστεί πολλά χρόνια τώρα, από μεγάλο αριθμό κυνηγών για το ποιο είναι το ιδανικό νούμερο σκαγίων για τη φάσσα, για την μπεκάτσα και γενικά για τα δημοφιλή φτερωτά θηράματα. Άλλοι επαινούν τα πλεονεκτήματα των ψιλών νούμερων έναντι των χονδρών και άλλοι τα καταδικάζουν και χωρίς δοκιμή.
Βέβαια, η προσωπική προτίμηση στην επιλογή του νούμερου των σκαγίων που περιέχει το φυσίγγι που έχουμε επιλέξει για το θήραμα που κυνηγάμε, είναι μια αντικειμενική για τον ίδιο αλλά υποκειμενική για τους άλλους άποψη όταν δεν αποδεικνύεται. Η άποψη αυτή σχετίζεται με το βαθμό των επιτυχιών που έχει ο κυνηγός, τις συμπτώσεις που συνετέλεσαν σε μια κάρπωση, την συνήθεια αλλά και την εμμονή, που σε πολλά θέματα κυριαρχεί στον κυνηγό.
Έχω ακούσει αρκετούς που ασχολούνται αποκλειστικά με το κυνήγι της μπεκάτσας να διατείνονται ότι μόνο τα δεκάρια τους δίνουν πουλιά, ενώ άλλους να είναι αδιάλλακτοι ότι μόνο τα εφτάρια κάνουν δουλειά, όταν περνούν από τα κλαδιά. Σαφώς υπάρχει δόση υπερβολής, ενίοτε και τα δύο νούμερα σκοτώνουν μπεκάτσες.
Σύμφωνα με τους ειδικούς
Τελικά τα χοντρά ή τα ψιλά σκάγια έχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα σε ένα δημοφιλές θήραμα;
Πρόσφατα σε συζήτηση με παρέα λαγοκυνηγών άκουγα περιστατικά καταβολής λαγού σε μεσαίες αποστάσεις με εξάρια σκάγια και άλλους βετεράνους στο λαγό να χρησιμοποιούν μόνο τα δυάρια ανεξαρτήτως αποστάσεων. Όπως και εσείς θα διαπιστώνετε από τις συζητήσεις που διεξάγονται, οι απόψεις και οι προσωπικές εμπειρίες οδηγούν σε κάποια συμπεράσματα, και θα πρέπει κάποιος να ξέρει να ακούει, όπως και να «αφουγκράζεται» τον μύθο από τη πραγματικότητα.
Τελικά τα χοντρά ή τα ψιλά σκάγια έχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα σε ένα δημοφιλές θήραμα;
Πρόσφατα σε συζήτηση με παρέα λαγοκυνηγών άκουγα περιστατικά καταβολής λαγού σε μεσαίες αποστάσεις με εξάρια σκάγια και άλλους βετεράνους στο λαγό να χρησιμοποιούν μόνο τα δυάρια ανεξαρτήτως αποστάσεων. Όπως και εσείς θα διαπιστώνετε από τις συζητήσεις που διεξάγονται, οι απόψεις και οι προσωπικές εμπειρίες οδηγούν σε κάποια συμπεράσματα, και θα πρέπει κάποιος να ξέρει να ακούει, όπως και να «αφουγκράζεται» τον μύθο από τη πραγματικότητα.
Δεν είναι ευφυές να είναι αδιάλλακτος ένας κυνηγός από την στιγμή που μεγάλοι βλητικοί και κυνηγετικοί αρθρογράφοι (S. Fadala, C. Rees, D. Zutz, G. Thouca, S. Baker, T. Roster, E. Keith κ.ά.) ήξεραν να ακούν κάποιον, όταν βέβαια αυτός τεκμηρίωνε με επιχειρήματα και με εμπειρίες στο βουνό τα λεγόμενά του. Υπάρχουν χιλιάδες περιπτώσεις στο κυνήγι όπου τα ψιλά σκάγια σαν δέσμη απέδωσαν ανέλπιστα αποτελέσματα λόγω πολλαπλών τραυμάτων απ’ ότι ένα μεμονωμένο χοντρό σκάγι που βρήκε ζωτικό σημείο του θηράματος και το κατέβαλε.
Η ισχύς καταβολής (ή φονική ισχύς) δεν πρέπει να εκτιμάται μόνο για το κάθε σκάγι ξεχωριστά και την ενέργεια μεταφέρει αυτό στο θήραμα, αλλά για το σύνολο των τεσσάρων σκαγίων που θα επιφέρουν το 4πλό τραύμα. Ο εξαίρετος Αμερικανός βλητικός-αρθρογράφος και κυνηγός D. Zutz, (τον οποίο έχασε πρόσφατα η διεθνής κυνηγετική οικογένεια από ανακοπή καρδιάς), θεωρούσε πιο απαραίτητο και κατ’ ελάχιστο το 4πλό τραύμα, ως στοιχείο άμεσης καταβολής χωρίς τραυματισμούς θηραμάτων.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από περιπτώσεις κυνηγών που ενώ έκαναν περπατητό για τσίχλες με σκάγια Νο 8 να πάρουν λαγό που έφυγε μπροστά και μάλιστα στα 25 μ. Από πολύ παλιά το συγκεκριμένο θέμα, απασχολούσε τους κυνηγούς γι’ αυτό και ο Γάλλος στρατηγός και βλητικός Ζουρνέ (Journee), είχε γράψει ότι σε σχετικά πειράματα με τα νούμερα των σκαγίων στο κυνήγι (είχε βέβαια εκείνη την εποχή πληθώρα θηραμάτων), για την άμεση καταβολή απαιτούνται πέντε σκάγια. Υπολόγιζε ότι το κατώτερο όριο ισχύος που έπρεπε να αναπτύξει το κάθε σκάγι απαιτεί το 4πλό (5 σκάγια) τραύμα για να είμαστε βέβαιοι ότι θα το πάρουμε.
Γι’ αυτό λοιπόν συναντάμε κυνηγούς να τάσσονται επιμόνως προς τα ψιλά σκάγια που έχουν στη γόμωση των 32 γραμ. ενός φυσιγγίου περισσότερα Νο 9 από Νο 6 και ενώ βέβαια έχουν μειωμένη διεισδυτική ικανότητα τα εννιάρια απ’ ότι τα εξάρια, πολλές φορές λόγω των πολλαπλών τραυμάτων καταβάλλουν ακαριαία το θήραμα.
Σύμφωνα με την εμπειρία
Προσωπικά μου έχει τύχει σε κυνήγι ορτυκιού στα Χανιά να ντουφεκίσω με Νο 9 πέρδικα τσούκαρ που σηκώθηκε στα 25 μ. και να πέσει ακαριαία. Ίδια περίπτωση σε κυνήγι ορτυκιού με καταβολή πέρδικας με Νο 9 μου έχει αναφέρει ένας φίλος κυνηγός από την Εύβοια σε βολή στα 22 μ.
Προσωπικά μου έχει τύχει σε κυνήγι ορτυκιού στα Χανιά να ντουφεκίσω με Νο 9 πέρδικα τσούκαρ που σηκώθηκε στα 25 μ. και να πέσει ακαριαία. Ίδια περίπτωση σε κυνήγι ορτυκιού με καταβολή πέρδικας με Νο 9 μου έχει αναφέρει ένας φίλος κυνηγός από την Εύβοια σε βολή στα 22 μ.
Υπάρχουν πολλά περιστατικά που έχω ακούσει από κυνηγούς σοβαρούς και αξιόπιστους και δεν θεωρώ ότι υπάρχει ίχνος υπερβολής. Εφόσον ο κυνηγός σκοπεύει σωστά και διαθέτει ψυχραιμία στο σήκωμα του θηράματος, τότε αυτό θα βρίσκεται στο κέντρο της ντουφεκιάς του. Με ένα δωδεκάρι όπλο και τσοκάρισμα βελτιωμένου κυλίνδρου (****) μία γόμωση με 32 γραμ. Νο 9 (διάμετρος 2 χιλ.) θα βάλει 15 σκάγια σε μια απόσταση 30 μ. και σε μια επιφάνεια 10 τετρ. Εκατοστών όσο δηλαδή είναι το σώμα μιας πέρδικας. Τώρα μαζί αυτά τα 15 σκάγια όταν πλήξουν ταυτόχρονα το πουλί μεταφέρουν τόση συνολική ισχύ που είναι ικανή να το καταβάλλει ακαριαία.
Ο Αμερικανός Tom Roster (Τομ Ρόστερ) αναφέρθηκε σε σχετικό άρθρο του κυνηγετικές περιπτώσεις προς ανάλυση στο περιοδικό «Shotgun Sports», για βολές που έκανε ο ίδιος σε κυνήγι φάσας με φυσίγγια Νο 9, εξ’ ανάγκης διότι του τελείωσαν τα εξάρια που είχε, να παίρνει πουλιά με άμεση καταβολή στα 30 μ.
Στον αντίποδα οι υποστηρικτές του χοντρού σκαγίου ισχυρίζονται ότι όσο πιο χοντρό είναι το σκάγι, τόσο μακρύτερα πηγαίνει λόγω της κινητικής ενέργειας που διαθέτει από το μεγάλο του βάρος. Αυτό είναι σωστό και στηρίζεται πάνω στους βλητικούς κανόνες.
Στη φέρμα
Όμως όταν κάποιος κυνηγά με σκύλο φέρμας τα αντίστοιχα θηράματα (μπεκάτσα, ορτύκι, πέρδικα, φασιανό) πόσο μακρύτερα από τα 30 μ. θα ντουφεκίσει; Αναρωτηθείτε πόσες φορές έχετε ντουφεκίσει αυτά τα θηράματα στα 20-25 μ. και πόσες στα 35. Σίγουρα η συχνότητα των περιστατικών βολής κλείνει προς τις κοντινές και μεσαίες αποστάσεις. Όταν το πουλί δεχθεί φέρμα και επιστρέψουν στον κυνηγό ο τόπος και οι συνθήκες να πάρει θέσει κοντά στο σκυλί, τότε από το σήκωμα μέχρι και τα 30 μ. έχει ήδη κάνει δύο και τρεις βολές. Αν δεν το πάρει τότε δεν του αξίζει να βάλει το πουλί στην τσάντα και του χρειάζεται σκοπευτική εκπαίδευση.
Όμως όταν κάποιος κυνηγά με σκύλο φέρμας τα αντίστοιχα θηράματα (μπεκάτσα, ορτύκι, πέρδικα, φασιανό) πόσο μακρύτερα από τα 30 μ. θα ντουφεκίσει; Αναρωτηθείτε πόσες φορές έχετε ντουφεκίσει αυτά τα θηράματα στα 20-25 μ. και πόσες στα 35. Σίγουρα η συχνότητα των περιστατικών βολής κλείνει προς τις κοντινές και μεσαίες αποστάσεις. Όταν το πουλί δεχθεί φέρμα και επιστρέψουν στον κυνηγό ο τόπος και οι συνθήκες να πάρει θέσει κοντά στο σκυλί, τότε από το σήκωμα μέχρι και τα 30 μ. έχει ήδη κάνει δύο και τρεις βολές. Αν δεν το πάρει τότε δεν του αξίζει να βάλει το πουλί στην τσάντα και του χρειάζεται σκοπευτική εκπαίδευση.
Στο Tiro
Για όσους κυνηγούς προτιμούν το στατικό κυνήγι καρτεριού (τσίχλες, τρυγόνια, φάσες, πάπιες) υπάρχουν στοιχεία ότι το πιο ψιλό «επιτρεπόμενο» σκάγι για τα συγκεκριμένα θηράματα είναι σοφότερη επιλογή. Για να γίνω σαφής, όταν η φάσα θέλει σαν πιο ψιλό σκάγι το Νο 7, σαν το πιο χοντρό το Νο 5 και κανονικό το Νο 6 είναι εξωφρενικό να κυνηγούν κάποιοι με Νο 2 και 3, γιατί λέει έτσι τις «κόβουν» μακρύτερα. Για όνομα του Θεού να είμαστε λογικοί και ευσυνείδητοι στο κυνήγι μας. Το κυνήγι στην πράξη μας δίνει την ευχέρεια να διαπιστώσουμε πολλά πράγματα τα οποία αποτελούσαν θεωρητικά μέρη της βλητικής, όπως και κανόνες που όμως στηρίζονται πάνω στο μέσο όρο επιτυχίας στα θηράματα. Όμως τις υπερβολές κανείς δεν πρέπει να τις υιοθετεί.
Για όσους κυνηγούς προτιμούν το στατικό κυνήγι καρτεριού (τσίχλες, τρυγόνια, φάσες, πάπιες) υπάρχουν στοιχεία ότι το πιο ψιλό «επιτρεπόμενο» σκάγι για τα συγκεκριμένα θηράματα είναι σοφότερη επιλογή. Για να γίνω σαφής, όταν η φάσα θέλει σαν πιο ψιλό σκάγι το Νο 7, σαν το πιο χοντρό το Νο 5 και κανονικό το Νο 6 είναι εξωφρενικό να κυνηγούν κάποιοι με Νο 2 και 3, γιατί λέει έτσι τις «κόβουν» μακρύτερα. Για όνομα του Θεού να είμαστε λογικοί και ευσυνείδητοι στο κυνήγι μας. Το κυνήγι στην πράξη μας δίνει την ευχέρεια να διαπιστώσουμε πολλά πράγματα τα οποία αποτελούσαν θεωρητικά μέρη της βλητικής, όπως και κανόνες που όμως στηρίζονται πάνω στο μέσο όρο επιτυχίας στα θηράματα. Όμως τις υπερβολές κανείς δεν πρέπει να τις υιοθετεί.
Συμπέρασμα
Σε λογικές αποστάσεις με μέγιστη τα 40 μ. το ψιλότερο «επιτρεπόμενο» μέγεθος για ένα συγκεκριμένο θήραμα θα λειτουργήσει δραστικότερα απ’ ότι τo χοντρότερο και θα μας δώσει περισσότερες επιτυχίες. Έχει αποδειχθεί ότι σε μεσαίες αποστάσεις ένα ψιλό σκάγι σε συνδυασμός με ανοικτά τσοκαρίσματα δικαιώνει τον κυνηγό. Όμως παρ’ όλα αυτά δεν συνεπάγεται ότι τα χοντρά σκάγια είναι άχρηστα ή περιττά και πρέπει να χρησιμοποιούμε μόνο τα ψιλά. Απλά συνιστάται η προτίμηση προς το ψιλότερο ενδεικνυόμενο σκάγι για κάποιο συγκεκριμένο θήραμα. Αν τώρα κάποιος διαφωνεί, το οποίο είναι σεβαστό, ας δοκιμάσει να κυνηγήσει μια περίοδο πειραματικά με μια κλίμακα ψιλών σκαγίων ανεξαρτήτως του βάρους γόμωσης που έχουν τα φυσίγγια του. Μόνο να αλλάξει το νούμερο στα σκάγια.
Σε λογικές αποστάσεις με μέγιστη τα 40 μ. το ψιλότερο «επιτρεπόμενο» μέγεθος για ένα συγκεκριμένο θήραμα θα λειτουργήσει δραστικότερα απ’ ότι τo χοντρότερο και θα μας δώσει περισσότερες επιτυχίες. Έχει αποδειχθεί ότι σε μεσαίες αποστάσεις ένα ψιλό σκάγι σε συνδυασμός με ανοικτά τσοκαρίσματα δικαιώνει τον κυνηγό. Όμως παρ’ όλα αυτά δεν συνεπάγεται ότι τα χοντρά σκάγια είναι άχρηστα ή περιττά και πρέπει να χρησιμοποιούμε μόνο τα ψιλά. Απλά συνιστάται η προτίμηση προς το ψιλότερο ενδεικνυόμενο σκάγι για κάποιο συγκεκριμένο θήραμα. Αν τώρα κάποιος διαφωνεί, το οποίο είναι σεβαστό, ας δοκιμάσει να κυνηγήσει μια περίοδο πειραματικά με μια κλίμακα ψιλών σκαγίων ανεξαρτήτως του βάρους γόμωσης που έχουν τα φυσίγγια του. Μόνο να αλλάξει το νούμερο στα σκάγια.
Για παράδειγμα να κυνηγήσει με Νο 10 τις τσίχλες, με Νο 8 τις πέρδικες, με Νο 6 τον λαγό, με Νο 7 τις φάσες και Νο 10 τις μπεκάτσες. Είμαι πεπεισμένος ότι τα αποτελέσματα θα τον δικαιώσουν και θα του δείξουν τελικά τι πρέπει να επιλέγει. Χωρίς πειραματισμούς και αναλύσεις τίποτα δεν κατακτήθηκε στο κυνήγι και τη βλητική. Πολλοί αρθρογράφοι και βλητικοί σε προηγμένες κυνηγετικά χώρες συνιστούν στου κυνηγούς ένα-δύο πράγματα τα οποία οι κυνηγοί τα δοκιμάζουν και αν κάποιο του ταιριάζει το κρατούν.
Προσωπικά έχω δοκιμάσει πολλές φορές νούμερα σκαγίων που αρκετοί θεωρούν υπερβολικά ψιλά για ορισμένα γνωστά θηράματα. Όμως τελικά τα αποτελέσματα με εξέπληξαν κι εμένα με τη θετικότητά τους. Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι ο κυνηγός με δύο μόνο νούμερα σκαγίων θα μπορούσε να κάνει όλα τα κυνήγια πτερωτού και τριχωτού; Και ποια είναι αυτά; Σας πληροφορώ ότι αυτός ο προβληματισμός και η στατιστική επιλογή έχει γίνει αρκετές φορές στις χώρες με κυνηγετική παράδοση και τα δύο Νούμερα που βγήκαν νικητές ήταν το Νο 5 και Νο 9.
Του Μπάμπη Αιγινήτη
