Σε απόσταση δέκα χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη, στην περιοχή του Εθνικού πάρκου των εκβολών του Αξιού ποταμού, οι ζημιές που έχουν προκαλέσει οι πολυάριθμοι λύκοι ξεπερνούν κάθε φαντασία! Ακούγεται περίεργο, σαν μια συνηθισμένη είδηση εντυπωσιασμού, απ' αυτές που τα τελευταία χρόνια πλημμυρίζουν τα ΜΜΕ, είναι όμως μια πικρή, χειροπιαστή από καιρό, αλήθεια.
Βρέθηκα ένα απομεσήμερο στα μέσα του Φλεβάρη, στην ευρύτερη περιοχή των εκβολών του Αξιού. Εκεί στα απέραντα ριζοχώραφα της Χαλάστρας, ανάμεσα στις ακτές της μυδοκαλλιέργειας και στα παιχνιδίσματα του Αξιού, λίγο πριν... ξεψυχήσει στο Βόρειο Αιγαίο.
Εκεί, παραδοσιακά, πριν από την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων, υπάρχουν μονάδες εκτροφής αγελάδων. Προφανώς προϋπήρχαν της δημιουργίας του Εθνικού πάρκου των εκβολών και φυσικά δένουν αρμονικά με το σύνολο του πάρκου χωρίς να δημιουργούν προβλήματα.
Ηταν αργά το μεσημέρι όταν επισκέφθηκα την περιοχή, με τον πρόεδρο του Κυνηγετικού Συλλόγου Χαλάστρας, τον Περικλή Κράββα. Παλιός γνώριμος, νέος άνθρωπος, μορφωμένος και με ανοιχτά μυαλά, από καιρό μου έλεγε για τα προβλήματα με τους λύκους.
Ξεκινήσαμε από τη διασταύρωση Χαλάστρας με την Εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Αθηνών, ακολουθήσαμε τις πινακίδες και βρεθήκαμε στην ακτή των μυδοκαλλιεργητών της Χαλάστρας. Ενας άλλος κόσμος βρίσκεται εκεί, σε απόσταση λιγότερη από δέκα χιλιόμετρα σε ευθεία από τον Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης.
Μια παραδοσιακή, μοναδική και κυρίως οργανωμένη δραστηριότητα του πολύπαθου πρωτογενούς τομέα παραγωγής, ζωντανεύει την περιοχή ανατολικά των εκβολών του Αξιού.
Ξύλινες εγκαταστάσεις προσωρινής διαμονής των εργαζομένων, καΐκια-πλατφόρμες στον γιαλό και στο βάθος μια πόλη 1,1 εκατομμυρίων κατοίκων, συνθέτουν ένα σπάνιο σκηνικό.
Δίπλα, σε απόσταση ούτε 2-3 χιλιομέτρων, ήταν το περίφημο μπλόκο των αγροτών στα Μάλγαρα. Μια τεράστια πηγή πλούτου, αλιευτικού πλούτου, μοναδικού σε όλη τη Μεσόγειο, με εμφανή σημεία υπολειτουργίας της εκμετάλλευσης.
Αλλά, ας είναι, αυτό δεν είναι του παρόντος.
 |
| Το κουφάρι της αγελάδας, μετά την επίθεση των λύκων μέσα στην εγκατάσταση. |
Προχωρώντας δυτικά, συναντάμε όλο και περισσότερα κοπάδια από μοσχάρια να βοσκάνε αμέριμνα, ανάμεσα σε υφάλμυρα και γλυκά νερά, αρμυρίκια και απέραντες εκτάσεις.
Πουλιά παντού, όλα τα είδη της πάπιας και θαυμάσια τρίγωνα χωρίς βάση, ψηλά στον ουρανό.
Εκείνο το εκπληκτικό ομαδικό πέταγμα της πάπιας και της χήνας ζωγραφίζει, στολίζει τον χειμωνιάτικο ουρανό. Ενα παρατηρητήριο πουλιών αγέρωχα υψώνεται δεξιά μας. Πηγαίνουμε στον στάβλο, όπου έγινε η επίθεση των λύκων. Ναι, μέσα σε περιφραγμένο χώρο, αυτό ήταν που με ξεσήκωσε.
Μεγαλωμένος πάνω από μισό αιώνα στα βουνά, έδινα πάντα δικαίωμα επίθεσης στα αρπακτικά, όταν πρόκειται για «μη δεσποζόμενα» ζώα, όταν τα ζώα είναι αμολημένα δηλαδή και αφύλακτα. Αλλά, όταν μιλάμε για στάβλο, με περίφραξη, τότε η επίθεση σημαίνει κάτι άλλο.Και μάλιστα όταν υπάρχει η δυνατότητα προσπορισμού τροφής, από εκατοντάδες μη δεσποζόμενα ζώα της περιοχής. Εκεί σταματά η κοινή λογική και το πράγμα οδηγεί σε άλλες σκέψεις.
Αγελάδα στον βούρκο
Προχωρώντας με το αγροτικό δίπλα σε ένα ανάχωμα, ξαφνικά ο Περικλής σταματά και κοιτάει δεξιά, σε ένα ρέμα: «Αγελάδα ρε, αγελάδα μέσα στον βούρκο».
Βγαίνουμε αμέσως έξω. Σε απόσταση περίπου είκοσι μέτρων, ένα κεφάλι και το επάνω μέρος της πλάτης μιας αγελάδας μας κοιτάει παρακλητικά. Κατεβαίνω αμέσως κάτω, πλησιάζω προσεκτικά και της φωνάζω μαλακά... στη γλώσσα της... «Μουυυυυυυ...».
Απαντά με ένα αδύναμο «μουυυυυ», μόλις που βγαίνει από το σώμα της. «Κάτσε να πάρω τηλέφωνο, να ειδοποιήσω για βοήθεια», λέει ο Περικλής, «χρειάζονται άτομα εδώ».
Δίπλα στην αγελάδα υπάρχουν ίχνη λύκου, την πλησίασε αλλά δεν την πείραξε. Πρέπει να έχει πολλές ώρες εκεί μέσα, ίσως να είναι και από χθες, μας λέει ένας διερχόμενος κτηνοτρόφος. «Δεν μπορεί να βγει έτσι εύκολα. Θέλει τρακτέρ και ιμάντες γερούς».
Συνεχίζουμε για τη στάνη με το φαγωμένο μοσχάρι και θα γυρίσουμε για βοήθεια. Είναι περίπου τέσσερις το απόγευμα, έχουμε χρόνο. Φθάνουμε στη στάνη. Αλέξανδρος Νταλιγκάρος και Απόστολος Νταλιγκάρος, δύο αδελφοπαίδια οι κτηνοτρόφοι. Με μισό αιώνα ζωής στην πλάτη, τρίτη γενιά κτηνοτρόφων γεννήθηκαν εκεί. Εξι παιδιά, από πέντε μέχρι είκοσι τριών χρονών. Από το νηπιαγωγείο?μέχρι πολιτικές επιστήμες στο Αριστοτέλειο τα παιδιά.
 |
| Σήμανση-πινακίδα στην περιοχή.... Δέλτα Αξιού. |
«Είκοσι περίπου επιθέσεις τον χρόνο σε μοσχάρια από 3 μηνών μέχρι δύο χρονών, σε μια εκμετάλλευση 200 μοσχαριών», λέει ο Απόστολος. «Χάσαμε πια από καιρό τον λογαριασμό. Βέβαια, δεν είναι όλες οι επιθέσεις φονικές. Πολλά μοσχάρια αμύνονται, πολλά τραυματίζονται, οι ράτσες μας δεν είναι ποτέ εύκολη λεία» (εδώ δεν υπάρχουν βέβαια ράτσες, δεν υπάρχει φίρμα, φίρμα είναι η δυνατότητα επιβίωσης, η οποία βασίζεται καθαρά στις παλιές μικρόσωμες ντόπιες αγελάδες).
Μέσα από την περίφραξη μέσα στον αύλειο χώρο, σε απόσταση περίπου είκοσι μέτρων από τον στύλο, ένα δίχρονο μοσχάρι, με ανοιγμένη κοιλιά και σημάδια επίθεσης στη μούρη. «Δεν ήταν μόνο ένας μας λένε, συνήθως έρχονται 2-3 μαζί. Αυτό έγινε προχθές. Το αφήσαμε για να το δεις».
Ενα παράπονο, ένα γαμώτο βασανίζει αυτούς τους ανθρώπους. «Οι λύκοι είναι ξεψάρωτοι, νομίζουν ότι τα πάντα είναι εύκολα. Παλιά, άπλωνες ένα σχοινί απλό και δεν το περνούσαν. Τώρα πηδάνε περιφράξεις. Είχα πριν από χρόνια και σκυλιά, απλά τα τρώγανε κι αυτά. Μια φορά μάλιστα έσυρε ένας λύκος μια σκύλα?» .
«Και τι έγινε μετά;», ρώτησα? Εκεί λύγισε, ο Νταλίγκαρος. «Ασ' τα, μην τα ψάχνεις, λέει βουρκωμένα. Εχει γύρω στις οκτώ μονάδες εδώ έξω, ο κόσμος είναι εξαγριωμένος. Ναι, να υπάρχουν λύκοι, αλλά πόσους λύκους σηκώνει το σύστημα σκέφτηκε κανένας ποτέ;».
«Eυτυχώς, έχουμε και τα ρύζια, αλλά φέτος, δεν πιάσαν' τιμή», συνεχίζει.
«Τι σας κρατάει εδώ μέσα πιο πολύ», ρωτώ. «Η γέννα ενός μοσχαριού», είναι η απάντηση. Η γέννα ενός μοσχαριού είναι πιο συναρπαστική και από μια καλή σοδειά στα ρύζια.
Τους νιώθω. Γεννημένος σε σπίτι κτηνοτρόφων στα βουνά της Δράμας, έμαθα την αξία των μοσχαριών, ήταν το χρυσάφι της οικογένειας. Η γιαγιά μου έλεγε «πρώτα θα φάνε τα κτήνη και μετά εμείς». Σήμερα, στον κόσμο των πολυεθνικών φαστφουντάδικων και στις αγορές της Γερμανίας και της Ολλανδίας, που το μοσχάρι γεννιέται, μεγαλώνει και σφάζεται με άλλον πολιτισμό παραγωγής -και ο νοών νοείτω- όλα αυτά είναι? Κινέζικα.
 |
| Δύο προσπάθειες για να βγεί η αγελάδα από τον βούρκο.... |
Οπως Κινέζικα είναι και για τους ειδικούς που χαράσσουν την αγροτική πολιτική, όπως Κινέζικα είναι και για τους ταγούς της αγροτιάς μας.
Η εμπειρία...
Γυρνάμε πίσω όλοι μαζί τώρα, να βγάλουμε την αγελάδα από τον βούρκο. Ενας ιμάντας και η εμπειρία, χωρίς καν τρακτέρ και τέτοια, ελευθερώνει την αγελάδα. Εχασα τις φωτό καρέ, καρέ, γιατί απλά, έπρεπε να τραβήξω και εγώ, και είναι κάτι που χρόνια πια ξέρω καλά από τα αγριογούρουνα.
Μικρός σε μήκος ιμάντας και κυρίως συγχρονισμός στο «έι?ωπ». Με το «έι» ξεκινάμε, τεντώνουμε και με το «ωπ» τραβάμε όλοι μαζί, το ίδιο κλάσμα δευτερολέπτου.
Και βγήκε, αλλά δεν στάθηκε καν να μας ευχαριστήσει, το 'βαλε στα πόδια, χωρίς καν να κοιτάξει πίσω.«Αυτές οι αγελάδες δεν χαμογελάνε ποτέ», λέει γελώντας ο Περικλής, ο πρόεδρος του Κυνηγετικού Συλλόγου Χαλάστρας. Γελάσαμε με την καρδιά μας. Ενας κόκκινος ήλιος χαιρετούσε το Βόρειο Αιγαίο, πίσω από την κορφή των θεών του Ολύμπου.
Ευχαριστώ ολόψυχα τον φίλο πρόεδρο του ΚΣ Χαλάστρας και τους λεβέντες Νταλιγκαραίους.
Kείμενο-φωτογραφίες : Αθηνά Δημηροπούλου
Πηγή : Εθνος-Κυνήγι.gr
