Η εκπαίδευση των κυνηγετικών σκύλων την άνοιξη και το καλοκαίρι, δηλαδή μετά το κλείσιμο της κυνηγετικής περιόδου, είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα που απασχολούν τους κυνηγούς. Για να δώσουν τη δυνατότητα τα σκυλιά τους να έρθουν σε επαφή με το θήραμα, ώστε να εκπαιδευτούν και να προπονηθούν, συχνά επιφέρουν ζημιά στους θηραματικούς πληθυσμούς, χωρίς να το επιδιώκουν.
Η ζημιά εντοπίζεται κυρίως εντός του κρίσιμου ρνικού διαστήματος της αναπαραγωγής των θηραμάτων, από τα τέλη Απριλίου ως και τα μέσα Ιουλίου.
Η άνοιξη και το καλοκαίρι αποτελούν τη σημαντικότερη χρονική περίοδο του έτους για την αναπαραγωγή και τά συνέπεια αύξηση των θηραματικών πληθυσμών. Η επιτυχία της αναπαραγωγής είναι αυτή που θα καθορίσει θα υπάρχει αρκετό θήραμα για την επόμενη κυνηγετική περίοδο.
ΙΛόγω του ότι στη χώρα μας μένουν και αναπαράγονται τα ενδημικά θηραματικά είδη και ελάχιστα μεταναστευτικά, είναι φυσικό επακόλουθο όλη την όχληση που δημιουργείται με την εκπαίδευση των κυνηγετικών σκύλων κατά την ευαίσθητη αυτή περίοδο, να τη δέχονται κυρίως οι ορεινές πέρδικες, ο λαγός, το αγριογούρουνο, η πεδινή πέρδικα όπου ενδημεί κλπ.
Με το συνεχή εντοπισμό και ξεσήκωμα συγκεκριμένων ατόμων ενός είδους, κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικού, αυτά αναγκάζονται να αφήσουν τη περιοχή την οποία διατηρούν για την κάλυψη των παραγωγικών τους αναγκών (χωροκράτεια). Απομακρύνονται από αυτή και εισέρχονται στη χωροκράτεια άλλων, με αποτέλεσμα, να επέλθει μια γενικότερη αναστάτωση στον πληθυσμό της περιοχής. ΙΗ όχληση αυτή που δημιουργείται έχει αρνητικές συνέπειες στην ομαλή εξέλιξη και επιτυχία της αναπαραγωγής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως «πιστώθηκε, αν ένα συγκεκριμένο ζευγάρι το σηκώσουμε μια φορά και δεν το ξαναενοχλήσουμε αυτό επιστρέφει στην περιοχή χωροκράτειάς του και συμπεριφέρεται κανονικά μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα, μερικών ωρών.
Τα προβλήματα που δημιουργούνται στους θηραματικούς πληθυσμούς από την εκπαίδευση των κυνηγετικών σκύλων κατά την αναπαραγωγική περίοδο είναι τα παρακάτω
- Από τη στιγμή που ένα θηραματικό είδος αναγκαστεί να μείνει προσωρινά σε περιοχή που δεν έχει επιλέξει και πιθανόν δε γνωρίζει, είναι εύκολη λεία για τους άρπαγες.
- Επίσης λόγω της συνεχούς όχλησης αναπτύσσουν κρυπτηδική συμπεριφορά, με αποτέλεσμα να μην εκπληρώνονται στο μέγιστο οι βιοτικές του ανάγκες, όπως τροφή, ερωτοτροπία κ.λπ.
- Σε περίπτωση που ένα ζευγάρι πέρδικες έχει δημιουργήσει φωλιά και η θηλύκια κλωσάει, με τη συνεχή όχληση δεν διστάζει να εγκαταλείψει τη φωλιά. Βέβαια για να συμβεί αυτό, πρέπει ο σκύλος να την εντοπίσει μέσα στη φωλιά, πράγμα δύσκολο, από τη στιγμή που η αναθυμίαση της θηλυκιάς, όταν είναι στη φωλιά και κλωσάει, είναι ελάχιστη. Αν εγκαταλείψει τη φωλιά υπάρχει η πιθανότητα να ξαναπροσπαθήσει αλλού, οπότε έχουμε καθυστέρηση στην εξέλιξη της αναπαραγωγής, ή να μην ξαναπροσπαθήσει καθόλου, οπότε και τελειώνει η αναπαραγωγική περίοδος με αρνητικές συνέπειες στην αύξηση του πληθυσμού.
- Τα εδαφόβια αρπακτικά, όπως γ\ αλεπού και το κουνάβι, έχουν τη συνήθεια να ακολουθούν τα ανθρώπινα ίχνη. Αν εντοπίσουμε μια φωλιά και αφήσουμε αρκετά ίχνη γύρω απ' αυτή, υπάρχει η πιθανότητα κάποιο εδαφόβιο αρπακτικό, να τα ακολουθήσει όσο είναι ακόμα νωπά, να βρει τη φωλιά και να την καταστρέψει.
- Η πέρδικα, όταν τα μικρά της είναι ηλικίας λίγων ημερών και δεν μπορούν να πετάξουν, μόλις αντιληφθεί το σκύλο, απομακρύνεται για να τραβήξει πάνω της την προσοχή του και να δώσει την ευκαιρία στα μικρά να λουφάξουν, Αν ο σκύλος τα προσέξει όπως είναι ακίνητα είναι πολύ εύκολο να πιάσει μερικά από αυτά.Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που προκύπτει στην περίπτωση αυτή είναι το γεγονός ότι, επειδή οι νεοσσοί δεν έχουν τη δυνατότητα να αυτορυθμίζουντη θερμοκρασία του σώματος τους μέχρι να ολοκληρωθούν το φτέρωμά τους, η θηλύκια τα παίρνει κατά τακτά χρονικά διαστήματα και τα ζεσταίνει κάτω από τις φτερούγες της.Αν κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού ο σκύλος εντοπίσει και σηκώσει τη θηλύκια δύο τρεις φορές και την απομακρύνει αρκετά, οι νεοσσοί δεν δύνανται να την ακολουθήσουν και μένουν μόνοι τους, με αποτέλεσμα να πέφτει η θερμοκρασία του σώματος, να παγώνουν και να πεθαίνουν, οπότε αυτόματα χάνεται σχεδόν όλη η φωλιά.
- Όσον αφορά τα λαγόσκυλα, η εκπαίδευση του κατά την περίοδο αναπαραγωγής του λαγού, είναι δυνατόν να προκαλέσει ζημιά. Αν τα λαγόσκυλα καταδιώκουν μια έγκυο θηλύκια για αρκετή ώρα, αυτή λόγω του στρες και της κούρασης είναι δυνατόν να αποβάλλει. Το ίδιο συμβαίνει και στα αγριογούρουνα.
- Πολλοί συνηθίζουν να εκπαιδεύουν τα λαγόσκυλα τη νύχτα. Ο θηλυκός λαγός θηλάζει τα μικρά του τη νύχτα. Αν αυτή την ώρα διώκεται από τα λαγόσκυλα, αφήνει για λίγο τα μικρά, για να απομακρύνει και τον κίνδυνο. Έτσι αυτά μένουν νηστικά κάποιες ώρες. Λόγω της πείνας μετακινούνται από τη θέση που είναι κρυμμένα ψάχνοντας τη μητέρα τους και εκτίθενται σε κίνδυνο.
- Οι νεαροί λαγοί ηλικίας μέχρι 30 ημερών , όταν αντιληφθούν τον κίνδυνο λουφάζουν και είναι πολύ να συλληφθούν . Αλλά και ακόμα όταν τρέξουν είναι εύκολο για ένα γρήγορο λαγόσκυλο να τους πιάσει..
Τα παραπάνω προβλήματα δημιουργούνται στην περίπτωση που η ενόχληση για εκπάιδευση στους κυνηγότοπυς είναι συνεχής και εκτεταμένη.
Ο καθένας μόνος του δεν δημιουργεί πρόβλημα. Όλοι μαζί όμως και με τη συνεχή επανάληψη προκαλούν ζημιά.
Οι βιότοποι της θηραματοπανίδας έχουν υποβαθμιστεί σε αρκετά μεγάλο βαθμό. Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε συγκεκριμένες φάσεις της αναπαραγωγικής περιόδου, οι επιδημικές ασθένειες που πλήττουν κατά περιόδους τους θηραματικούς πληθυσμούς και η μεγάλη αρπακτικοτητα επιδρούν αρνητικά.
Αν και κατά την περίοδο της αναπαραγωγής επεμβαίνουμε στους θηραματικούς πληθυσμούς, τότε η κατάσταση θα είναι κάθε χρόνο και χειρότερη .
Εκπαιδευτήρια κυνηγετικών σκύλων.
Με την οριοθέτηση περιοχών, που θα χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση των κυνηγετικών σκύλων, την περίοδο που δεν επιτρέπεται το κυνήγι δίνεται μια λύση σ' αυτό το πρόβλημα. Έτσι στις υπόλοιπες περιοχές, τα θηράματα θα έχουν την ησυχία που χρειάζονται, για να αναπαραχθούν κανονικά.
Οι περιοχές που θα επιλεγούν για αυτό το σκοπό, θα πρέπει να πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις:
1- Να είναι κοντά σε αστικά κέντρα και η πρόσβαση σε αυτές να είναι εύκολη.
2- Να είναι τμήμα ενός ευρύτερου βιοτόπου, στον οποίο τα πληθυσμιακά επίπεδα των θηραμάτων που μας ενδιαφέρουν να είναι υψηλά, ώστε να έχουμε συνεχή εμπλουτισμό.
3- Πρέπει να πληρούν τις βασικές απαιτήσεις των θηραμάτων, όπως είναι η τροφή, το νερό και η κάλυψη σε μεγάλη διάρκεια για να μειωθούν όσο είναι δυνατό τα αρνητικά αποτελέσματα της όχλησης.
4- Επιθυμητό είναι να διαθέτουν κάποια τμήματα, τα οποία θα είναι δυνατό να καλλιεργηθούν, ώστε να αυξηθούν τα διαθέσιμα της τροφής , Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να γίνουν πόλος έλξης των θηραμάτων από τις γύρω περιοχές, αλλά και να διατηρούν τα ήδη υπάρχοντα.
Δημιουργία εκπαιδευτηρίων
Μια δεύτερη άποψη, είναι η δημιουργία εκπαιδευτηρίων, με την εισαγωγή θηραμάτων σε περιοχές, κοντά σε αστικά κέντρα, όπου παλιότερα ενδημούσαν θηραματικοί πληθυσμοί, ενώ τώρα δεν υπάρχουν. Έτσι θα αποφύγουμε όσο είναι δυνατό, την όχληση στους θηραματικους πληθυσμούς, κατά την κρίσιμη περίοδο της αναπαραγωγής , Από τη στιγμή που ο πρωταρχικός σκοπός της απελευθέρωσης των εκτρεφόμενων θηραμάτων στο εκπαιδευτήριο, θα είναι η εκπαίδευση των κυνηγετικών σκύλων και όχι η εγκατάσταση και αναπαραγωγή τους, η επιτυχία του γίνεται ευκολότερη δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις στο βιότοπο και ακολουθώντας μια ορθολογική διαδικασία απελευθέρωσης, τα απελευθερωμένα θηράματα θα αποκτήσουν τη συμπεριφορά που χρειάζεται, ώστε να είναι δυνατή η εκπαίδευση των σκύλων.
Απαραίτητη είναι η ενημέρωση των κυνηγών, έτσι ώστε να κατανοήσουν τις αλληλεπιδράσεις των διαφορετικών παραγόντων που αναφέρθηκαν παραπάνω και να μην επιφέρουν άθελα τους ζημιά στους θηραματικους πληθυσμούς.
Απο το "ΚΥΝΗΓΩΝΤΑΣ", περιοδικό του Κ.Σ. ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
Photo: Internet - gpeppas
