Πράσινες μελιτζάνες, βιολετί πατάτες και ανθεκτικά στο ψύχος στρείδια από τη Ρωσία.


Βιολετί πατάτα. Πηγή: Shutterstock/Legion Media




Με την βιοτεχνολογία «απαντά» η Ρωσία στις κυρώσεις και βάζει στόχο την αναγέννηση του τομέα της γεωργίας. Το κέντρο καινοτομιών Σκόλκοβο θα στηρίξει τους ρώσους νεωτεριστές στο γεωργικό τομέα, καθώς η υπάρχει δυνατότητα προόδου σε τομείς όπως η γενετική μηχανική, όπως πιστεύουν εκπρόσωποι του κέντρου.



Στα τέλη Αυγούστου, το μεγαλύτερο ρωσικό κέντρο καινοτομιών
 Σκόλκοβοεγκαινίασε μια νέα κατεύθυνση, τη βιοτεχνολογία στη γεωργία. Στην εποχή των πολέμων και των κυρώσεων η ρωσική κυβέρνηση βρέθηκε στην ανάγκη να «αναγεννήσει» τον τομέα της γεωργίας, προκειμένου ν’ αντικαταστήσει τα προϊόντα που απαγορεύεται να εισαχθούν. Στα τέλη Μαΐου του 2015, ο Βλαντίμιρ Πούτιν υπέγραψε τροποποιήσεις στο σχετικό νόμο, που επιτρέπει πλέον την επέκταση της ερευνητικής δραστηριότητας του Σκόλκοβο και στους τομείς της γεωργίας και βιομηχανίας.

Βιοτεχνολογίες χωρίς περιορισμούς

Οι ειδικοί εκτιμούν την κατάσταση στα είδη των φυτών και στις ράτσες των ζώων στη Ρωσία, ως οικτρή. Τα τελευταία 20 χρόνια ο συγκεκριμένος επιστημονικός τομέας δεν έτυχε καμίας στήριξης. Όπως αναφέρει ο Γιούρι Νικόλσκι, επιστημονικός διευθυντής του συγκροτήματος βιοϊατρικών τεχνολογιών του Σκόλκοβο, η πλειοψηφία των ποικιλιών φυτών και οι ράτσες ζώων που χρησιμοποιούνται στη γεωργία, είναι εισαγωγής, καθώς η πειραματική βάση έχει σε μεγάλο βαθμό καταρρεύσει και οι επιστήμονες έφυγαν στο εξωτερικό ή επέλεξαν άλλους τομείς. Σύμφωνα με τον Νικόλσκι, στο Σκόλκοβο έχουν ξεκινήσει την έρευνα από την αναζήτηση ειδικών και από την ανάλυση των στρατηγικών κατευθύνσεων. Από τις αρχές Αυγούστου, το κέντρο επιλέγει προγράμματα τα οποία θα μπορούσε να φιλοξενήσει, δηλαδή να εξασφαλίσει γι’ αυτά υποστήριξη και επενδύσεις. Κατευθύνσεις προτεραιότητας, δεν έχουν ακόμη προκριθεί. Ο Νικόλσκι αναφέρει ότι καινοτόμοι επιστήμονες στον τομέα του οποίου ηγείται, δεν υπάρχουν και τόσοι πολλοί στη Ρωσία, γι’ αυτό και δεν θα πρέπει να περιορίζονται οι δυνατότητες ανάδειξής τους. 
Στο συγκρότημα βιοϊατρικών τεχνολογιών αναμένουν ότι ως το 2020 θα έχουν αποκτήσει έδρα στο Σκόλκοβο περίπου 200 νεωτεριστές, οι οποίοι θα υλοποιούν προγράμματα στον τομέα των βιοτεχνολογιών στη γεωργία και βιομηχανία. Οι ιδιωτικές επενδύσεις που υπολογίζεται να εξασφαλιστούν τα επόμενα 6 χρόνια, φτάνουν τα 72 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ τα πιθανά κέρδη των καινοτόμων μέσα σε αυτό διάστημα μπορεί να ξεπεράσουν τα 100 εκατ. ευρώ.

Γονιδιακή μηχανική

Σύμφωνα με τον Νικόλσκι, η Ρωσία έχει την ευκαιρία να προοδεύσει με ταχύτητα στην κατεύθυνση της γονιδιωματικής επιλογής. Αναφέρει ότι μια από τις εταιρίες που εδρεύει στο Σκόλκοβο, από την Άπω Ανατολή, χρησιμοποιεί τη μέθοδο αυτή. Είναι νέοι για την επιστήμη οργανισμοί, για τη γενετική των οποίων δεν είναι γνωστό σχεδόν τίποτα. Σε αυτά τα θέματα οι ρώσοι επιστήμονες που αναπαράγουν νέα και βελτιωμένα είδη φυτών και ζώων, δεν βρίσκονται στην ίδια μοίρα με τους συναδέλφους τους στη Δύση, οι οποίοι είναι πολλά βήματα πιο μπροστά.
Μια δεύτερη δυνατότητα, είναι η γονιδιακή μηχανική. Στην παραδοσιακή αναπαραγωγή νέων ειδών, ο γενότυπος υποβάλλεται σε αλλαγές σταδιακά, με την επιλογή φαινοτύπου από κάθε επόμενη γενιά. Η γονιδιακή μηχανική όμως επιτρέπει την άμεση παρέμβαση στο γενετικό κώδικα σε επίπεδο βλαστικών και εμβρυϊκών κυττάρων. Αυτό σημαίνει ότι η αναπαραγωγική διαδικασία μπορεί να επιταχυνθεί πολλαπλά, τονίζει ο Νικόλσκι. Κατ’ αυτό τον τρόπο η Ρωσία έχει την ευκαιρία να μειώσει την υστέρησή της.

Ορισμένες ρωσικές επιστημονικές ομάδες χρησιμοποιούν ήδη την τεχνολογία της γονιδιακής μηχανικής, για παράδειγμα στο εργαστήριο λειτουργικής γονιδιωματικής στο Ινστιτούτο Γενικής Γενετικής Βαβίλοφ.
Στην αναζήτηση προγραμμάτων, το Σκόλκοβο δεν περιορίζεται μόνο στη ρωσική επικράτεια. Πρόσφατα το κέντρο ενδιαφέρθηκε για το πρόγραμμα καλλιέργειας «ανθεκτικών στο ψύχος» στρειδιών που αναπτύχθηκε στην Καλιφόρνια.
Οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να εφαρμοστούν με επιτυχία στην Άπω Ανατολή, την Καμτσάτκα και τη Σαχαλίνη, θεωρεί ο Νικόλσκι, διότι «στη θάλασσα οι οργανισμοί αναπτύσσονται καλύτερα σε κρύες θερμοκρασίες.
Τα στρείδια και το tripang (ασπόνδυλο θαλασσινό, ή αγγούρι της θάλασσας) που καλλιεργούνται στις βόρειες θάλασσες υπερέχουν σε γεύση, μέγεθος και ποιότητα από εκείνα διαβιούν στην Κίτρινη θάλασσα στην Κίνα. Από αυτή την άποψη η Ρωσία είναι πολύ τυχερή».

Νέες ποικιλίες
Επιλέξαμε μερικές καλλιέργειες ρώσων αναπαραγωγών, κάποιες από τις οποίες μπορεί κάλλιστα να αποκτήσουν μια έδρα στο Σκόλκοβο.
Μελιτζάνες πράσινου χρώματος
Τη νέα ποικιλία από μελιτζάνες απαλού πράσινου χρώματος, χωρίς πικράδα, οι ειδικοί τις καλλιεργούν στο ρωσικό νότο, στο Άστραχαν. Αυτές έχουν επίμηκες, κωνικό σχήμα. Τέτοιες μελιτζάνες μπορούν και να μην καθαριστούν, καθώς ο φλοιός τους είναι τρυφερός, ακόμη και κατά την πλήρη ωρίμανση. Η ποικιλία άρχισε να καλλιεργείται τυχαία, όταν οι επιστήμονες παρατήρησαν μεταξύ των συνηθισμένων λαχανικών πράσινους καρπούς. 
Βιολετί πατάτα
Πριν από μερικά χρόνια στα Ουράλια οι κτηνοτρόφοι είδαν ότι προέκυψε μια πατάτα στο χρώμα του βιολετί και του αμέθυστου, την οποία βάπτισαν «Τσουντέσνικ» (θαυμαστή). Καλλιεργήθηκε με τη μέθοδο της διασταύρωσης άγριων ειδών, είναι ανθεκτική στο σκληρό ρωσικό κλίμα και στις αρρώστιες, ενώ διαθέτει σε αυξημένο επίπεδο αντιοξειδωτικά και βιταμίνη C.
Καρπούζια με πορτοκαλί ψίχα
Τον περασμένο Ιούλιο οι ρώσοι παραγωγοί ανέφεραν ότι καλλιέργησαν με επιτυχία καρπούζι πορτοκαλί χρώματος. Σύμφωνα με τους ίδιους, τον τελευταίο καιρό γίνονται όλο και περισσότεροι εκείνοι που παρουσιάζουν τροφική δυσανεξία σε προϊόντα συγκεκριμένου χρώματος, επομένως, η καλλιέργειά τους θα παρουσιάσει ζήτηση στην αγορά.
Ήμερες αλεπούδες
Η πολυετής αναπαραγωγή άγριων αλεπούδων στο Νοβοσιμπίρσκ έχει ήδη καταλάβει μια θέση στα βιβλία γενετικής. Το πείραμα αυτό δεν έχει σχέση με τη διατροφή, ωστόσο, οι γενετιστές θεωρούν πως με τη βοήθεια των αλεπούδων μπορούν να μελετηθούν οι βασικοί μηχανισμοί που είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη επιθετικής ή ευγενικής συμπεριφοράς, να ερευνηθούν οι ψυχώσεις και η κατάθλιψη. Στις σπιτικές αλεπούδες αλλάζει όχι μόνο η συμπεριφορά, αλλά και η εξωτερική όψη, καθώς εμφανίζονται κηλίδες οι οποίες τις κάνουν να μοιάζουν με σκυλιά.